Siew rzepaku

Determinuje on wzrost i właściwy pokrój roślin rzepaku przed zimą oraz wpływa na efektywność pozostałych czynników plonotwórczych. W warunkach meteorologicznych przełomu lata i jesieni rzepak uzyskuje najkorzystniejszy morfologicznie pokrój w ciągu 75-80 dni pełnej wegetacji z temperaturą powyżej 5°C. Powinna to być rozeta o 8-9 liściach osadzonych na epikotylu o długości nie większej niż 4 cm i hypokotylu o średnicy co najmniej 0,5 cm. Podkreślam, że rzepak o takim właśnie habitusie ma najlepszą zimotrwałość morfologiczną i zapewnia najkorzystniejszy potencjał plonotwórczy (rozgałęzienia produktywne i łuszczyny). Dotyczy to odmian populacyjnych, mieszańcowych - złożonych jak i zrestorowanych. Najwcześniejszych siewów, tj. do 15-18 sierpnia należy dokonać na Lubelszczyźnie, Podlasiu, Suwalszczyźnie i wschodniej części Mazowsza. Dla przekątnego pasa Polski od Pomorza, Żuław i Warmii przez Kujawy, Zachodnie Mazowsze, Ziemię Łódzką i Świętokrzyską po Podkarpacie - najkorzystniejsze siewy tego gatunku powinny być zakończone do 20-22 sierpnia. Optymalne siewy w nizinnej strefie wszystkich części Śląska, Ziemi Lubuskiej, Wielkopolski i części przymorskiej Pomorza należy ukończyć do 25-28 sierpnia. Nawet w tej najkorzystniejszej klimatycznie strefie - siewy późniejsze powodują dużą (około 50 kg dziennie) obniżkę plonu i są przyczyną przemarzania plantacji, pogorszenia zaolejenia surowca, zmniejszania plonu nasion i tłuszczu z ha. Rzepak siany w optymalnym terminie nie może być gęsty. W technologiach intensywnych powinno to być ok. 70 roślin na 1 m2, którą uzyskuje się przy poprawnym wysiewie 4 kg nasion w rozstawie 15-18 cm. W technologiach oszczędnych w nawozy i środki ochrony roślin lepszą konkurencyjność uzyskuje rzepak w łanach bardziej zwartych, tj. ok. 100 roślin na 1 m2, którą uzyskuje się przy wysiewie 5 kg. Siewy rzadsze można zalecać przy punktowym siewie. Siewy gęstsze szkodzą zimowaniu, wylęganiu, sprzyjają porażeniu przez choroby i szkodniki. Szeroką rozstawę rzędów dopuszcza się wyłącznie przy pielęgnacji mechanicznej międzyrzędzi. Rzepak należy siać równomiernie płytko na ~2 cm z małą prędkością siewnika. Biologia rzepaku nie pozwala na kilkukrotne odnawianie materiału siewnego, nawet odmian populacyjnych, ze względu na łatwość przepylenia innymi krzyżowymi uprawnymi oraz chwastami. Wszystkie one są wysokoerukowe i wysokoglukozylanowe i psują cechę jakości surowca. U mieszańców złożonych i zrestorowanych efekt heterozji nie występuje w kolejnych (poza F_1 ) pokoleniach, a dodawanie własnego materiału siewnego rozcieńcza heterozję, czyli obniża plon